W ostatnich dwudziestu latach społeczeństwo słoweńskie doświadczyło wszechstronnych zmian, które dotknęły jego głębi.

Do procesów demokratyzacji, zapoczątkowanych już w latach osiemdziesiątych, i osadzeniu Kraju na nowych i/lub odmiennych fundamentach i wzorcach społecznych, politycznych i kulturowych, doszły zmiany będące rezultatem rewolucji cyfrowej, z pewnym pójściem w kierunku indywidualizmu i konsumizmu, który coraz bardziej daje znać o sobie.

W porównaniu z sytuacją, kiedy to, niewiele ponad 20 lat temu, aby nabyć zwykłą paczkę kawy, trzeba było wyjechać za granicę i trudnić się przemytem, dzisiejsza Słowenia żyje zupełnie inaczej: jest wiele supermarketów, pełnych wszystkiego, czego się tylko zapragnie... Być może nie jest to tylko historia sukcesu. Przepełnione półki supermarketów niosą ze sobą odmienną mentalność, inne spojrzenie na świat i na siebie samego... Poniższa analiza nie jest naukowa, ale już na podstawie codziennego życia można wywnioskować, że coś zaczyna się dziać w duszy ludności, młodzieży; nawet jeśli nie można tego z łatwością ująć.

Jakkolwiek jest dostępna statystyka rządowa z 2010 r., która ukazuje, pod pewnym względem, sytuację młodzieży słoweńskiej. Wskażemy tutaj na niektóre punkty.

Przyszłe zmiany demograficzne
Według niektórych przewidywań, od 2010 do 2020 roku liczba ludzi młodych, pomiędzy 15. a 29. rokiem życia, spadnie do 20%. W 2050 r. liczba osób w wieku przewyższającym 65 lat wzrośnie trzykrotnie w porównaniu z aktualnym stanem. Wielu młodych utrzymuje, że starzenie się społeczności jest sprawą poważną, a 40% uważa, że w Słowenii ludzie w podeszłym wieku mają lepszą opiekę niż ludzie młodzi.

Edukacja
W ostatnim dziesięcioleciu procent młodzieży, która studiuje, przewyższył średnią Unii Europejskiej (EU); w 2008 r. procent studiującej młodzieży pomiędzy 20. a 24. rokiem życia był najwyższy w UE, a według danych z poprzedniego roku, ciągle w skali UE, w Słowenii był najniższy procent porzucających naukę.

Życie w świecie cyfrowym i społeczne
82% ludzi młodych korzysta z internetu przynajmniej raz w ciągu dnia. 
Palenie papierosów wykazuje lekką tendencję spadkową, ale rośnie liczba młodych, którzy mieli do czynienia z alkoholem i narkotykami.
W dziesięcioleciu 2000-2010 liczba młodych pomiędzy 25. a 29. rokiem życia, którzy mieszkali z rodzicami, wzrosła prawie o połowę, przechodząc od 44,4 do 66,2%.

Religijność
Zauważa się tendencje, długoterminowe, wskazujące na umiarkowany spadek religijności. Większa część młodych uważa się za katolików, ale całościowe dane wskazują na spadek tych, którzy za takich się uważają: z 72% w 2000 r. do 66% w 2010 r. Prawie 1 młody na 4 uważa się za ateistę (w 2000 r. było ponad 1 na 5). Pośród innych wyznań, kolejnymi są prawosławni i muzułmanie: obie te religie wyznaje około 3,5% ludności; protestanci stanowią niewiele ponad 1%. Ponadto, około 1,5% ludności deklaruje swoją przynależność do innych religii. Analiza ta stawia także pytanie dotyczące uczęszczania do kościoła i udziału w nabożeństwach liturgicznych; 4,9% twierdzi, że uczęszcza każdego tygodnia, zaś 23,5%, że kilka razy w ciągu roku.
Gdy chodzi o pytania: “Jakie znaczenie ma Bóg w twoim życiu?”, odpowiedzi, w skali od 1 do 10, kształtowały się w następujący sposób: młodzi katolicy – średnio 4,17; młodzi muzułmanie - 6,20, a młodzi protestanci – 5,49.

Wartości
Występują także lekkie przesunięcia, gdy chodzi o wartości, za którymi opowiadają się młodzi Słoweńcy. Zestawienie dotyczy badań przeprowadzonych w 2010 r. i poprzednich (2000 r.). Wartości są przedstawione w kolejności znaczenia, jakie przedstawiają one dla młodzieży, w skali od 1 do 5:

• Zdrowie     4,74 (4,83)
• Przyjaźń     4,57 (4,73)
• Życie rodzinne    4,25 (4,57)
• Wolność działania i myśli   4,25 (4,52)
• Sukces     4,07 (4,40)
• Porządek i stabilność w społeczeństwie   4,13 (4,19)
• Ochrona środowiska     3,96 (4,39)
• Życie w pokoju z samym sobą    3,85 (4,03)
• Kreatywność      3,62 (3,66)
• Dobra materialne     3,53 (3,62)
• Życie ekscytujące     3,57 (3,59)
• Zachowanie tradycyjnych wartości     3,26 (3,65)
• Posiadanie władzy, bycie przywódcą     2,84 (2,91)
• Dominowanie nad innymi    2,42 (2,39)

Ogólnie biorąc, nie występują wielkie zmiany, ale można zauważyć, że zainteresowanie młodych koncentruje się na tematach powszednich, które bezpośrednio dotykają ich życia. Zrozumiałe jest także postawienie akcentu na indywidualność i konkurencyjność, jako na strategie, które pozwalają stawić czoło niepewnym i skłonnym do zmian sytuacjom społecznym, w których są zanurzeni.

Poza tym można dostrzec lekki spadek zainteresowania kwestiami społecznymi i kolektywnymi (polityka, wiara, praca) na rzecz kwestii związanych ze sferą osobistą (rodzina, przyjaciele, czas wolny). W porównaniu z 1992 r.: polityka (-17,2%); wiara (-8,9%); praca (-8,6%); rodzina (+1,9%); przyjaciele (+7,2%); czas wolny (+9,9%).

Opublikowano 01/08/2012